ΑΓΙΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ III

Ονομασία: Άγιος Κωνσταντίνος ΙΙΙ (+)
Είδος καρστικής μορφής: Σπηλαιοβάραθρο

Τόπος
Νομός: Ρεθύμνου
Δήμος: Γεροποτάμου
Χωριό: Άγιος Μάμας
Ορεινό συγκρότημα: Ψηλορείτης, ύψωμα "Αράπη κορυφή"
Τοποθεσία: Άγιος Κωνσταντίνος
Υψόμετρο: 1241μ.

Σπηλαιογραφία
Διαστάσεις: Συνολικό μήκος διαδρομών περίπου 80μ. Βάθος 29μ.
Στοιχεία εισόδου: Εντυπωσιακός πόρος κυκλικής διατομής, διαμέτρου 13μ.
Περιγραφή: Πολύ εντυπωσιακό σπήλαιο, λόγω τόσο του μεγάλου ανοίγματος του πόρου και της φυτοκάλυψης περιμετρικά του πηγαδιού, όσο και της τεράστιας αίθουσας που ανοίγεται στον πυθμένα του, της οποίας οι διαστάσεις ξεπερνούν το ενάμισυ στρέμμα (περίπου 45 x 40μ.). Το δάπεδο είναι σχεδόν επίπεδο και καλύπτεται στο μεγαλύτερο μέρος του από παχιές στρώσεις αργίλλου. Στο δυτικό τμήμα της αίθουσας υπάρχει συγκέντρωση ογκόλιθων και άλλων πετρών, που προέρχονται από καταπτώσεις τεμαχίων πετρωμάτων από την οροφή. Λιθωματικός διάκοσμος: Λιγοστός διάκοσμος που έχει σχηματιστεί πάνω στους πεσμένους ογκόλιθους. Μορφές που απαντούν είναι μικρά κοραλλοειδή, ρευματόλιθοι, μικροί σταλαγμίτες και σταλακτίτες.

Γεωλογία
Σχηματισμός / προέλευση: Το σπήλαιο σχηματίζεται στην επαφή των ασβεστόλιθων της Τρίπολης με τους πλακώδεις ασβεστόλιθους, και έχει στη συνέχεια διανοιχτεί κατά πλάτος λόγω της ύπαρξης του μεταφλύσχη που διακόπτει τη σε βάθος εξέλιξή του.
Στοιχεία υδρολογίας: Σταθερή σταγονορροή σε όλη τη διάρκεια του έτους. Από την παρουσία μεγάλων ποσοτήτων αργίλλου και ιλύος στο δάπεδο, εικάζεται ότι υπάρχει εισροή νερού κατά την περίοδο του χειμώνα και της άνοιξης, το οποίο λιμνάζει για παρατεταμένο χρονικό διάστημα.

Ανθρωπολογικά στοιχεία
Δεν βρέθηκαν καταγραφές, ούτε διασώζονται προφορικές μαρτυρίες.

Ιστορικό εξερεύνησης
Ήταν ανέκαθεν γνωστό στους ντόπιους κτηνοτρόφους της περιοχής. Εξερευνήθηκε και χαρτογραφήθηκε για πρώτη φορά από το Τ.Κ. Ε.Σ.Ε. το 2004.

(+) Πρόκειται για το 3ο βάραθρο της περιοχής που βρίσκεται πολύ κοντά στην εκκλησία του Αγίου Κωνσταντίνου. Παίρνει το όνομά του από αυτό της περιοχής όπου βρίσκεται. (Πληροφορία: Μανώλης Λαγουδάκης, Οκτ. 2008). 3 Πολύ κοντά στο οροπέδιο της Σιτάρας (ή Στάρας, κατά τους ντόπιους).